Όσο η εξέλιξη ευθύνεται για την ασθένεια, η επιλογή για ευθανασία αλλάζει…;

Κι αφού η πρόοδος επιφέρει προβλήματα όπως η αδυναμία σύλληψης στις γυναίκες, που ξεπερνιέται με το ανθρώπινο επίτευγμα της εξωσωματικής, γιατί στην περίπτωση της βαριάς ασθένειας από παράγοντες που δεν υπήρχαν παλαιότερα, να μην επιτρέπεται η επιλογή της αξιοπρεπούς αποχώρησης…;

Σε πολλές χώρες της Ευρώπης, ήδη έχουν αντιμετωπίσει οι τοπικές κοινωνίες το θέμα της ευθανασίας που όπως κι αν το εκφράσει κανείς επιστημονικά, τελικά σημαίνει την υποβοηθούμενη αυτοκτονία με χρήση χημικών ουσιών.

Πρόκειται φυσικά για περιπτώσεις ανίατες που η ιατρική βεβαιώνει ότι δεν υπάρχει πιθανότητα αποκατάστασης της υγείας του ασθενούς που φυσικά διασφαλίζεται ότι έχει σώας τας φρένας και κανείς δε μπορεί να υπογράψει για κείνον, όλα τα έγγραφα που δηλώνουν ότι αποφάσισε ν’ αποχωρήσει απ’ τον κόσμο αυτό, με τη θέλησή του.

Εκτός απ’ την εσωτερική πάλη του καθενός μας έναντι ενός τέτοιου θέματος, υπάρχει φυσικά για όσους πιστεύουν σε μια ανώτερη δύναμη κι η εκκλησία, που πρεσβεύει ότι η ζωή ανήκει στον Θεό άρα εκείνος τη δίνει κι εκείνος αποφασίζει πότε θα την πάρει. Άλλωστε, υπάρχει και το θαύμα που θα μπορούσε μέχρι τελευταία στιγμή να συμβεί και θα έσωζε ενδεχομένως έναν βαριά ασθενή.

Το πόσο πιστεύει κανείς ή όχι σε θαύματα αλλά και το πόσο θέλει ή όχι να παραμείνει σ’ αυτόν τον κόσμο και να υποφέρει, θεωρώντας το φυσιολογικό κι αναμενόμενο για κάποιο λόγο, όπως π.χ. η κάθαρση της ψυχής, είναι φυσικά καθαρά προσωπικό θέμα.

Ωστόσο, υπάρχουν κάποια ερωτήματα σημαντικά, που φέρνουν κι εύλογες απορίες για το κατά πόσο τελικά είναι τόσο απλά τα πράγματα όπως ‘πιστεύω, δεν πιστεύω’ ή ‘έχω δικαίωμα στη ζωή μου ή όχι’.

Από περιστατικό που συνέβη προ 25ετίας σε νεαρή κυρία παντρεμένη που έφτασε να επιλέξει την εξωσωματική αφού είχε χρησιμοποιήσει όλες τις πιθανές περιπτώσειςγια απόκτηση παιδιού, χωρίς σαν έχει εκ γενετής κάποιο πρόβλημα κι είχε την απορία της αποδοχής ή όχι απ’ την εκκλησία, για τη διαδικασία, η απάντηση που είχε πάρει από αρχιμανδρίτη, καθηγητή πανεπιστημίου Θεολογίας, ήταν ότι, για κάτι που επιφέρει τόσο σημαντικό πρόβλημα όπως η στειρότητα κι ευθύνεται η ανθρώπινη εξέλιξη κι όχι ο Θεός κι η φύση, η ανθρώπινη εξέλιξη θα μπορούσε ν’ απαντήσει, άρα η εξωσωματική που είναι φυσικά η απάντηση σε ένα τόσο σημαντικό θέμα, είναι αποδεκτή απ’ την εκκλησία.

Εύλογη και πολιτισμένη απάντηση από μορφωμένο ιερωμένο που και χωρίς να εξετάσουμε αν εκφράζει την άποψη κάποια συλλογικής κι επίσημης θέσης της εκκλησίας, μπορεί να καλύψει έναν μορφωμένο χριστιανό ορθόδοξο που έχει παρόμοιες ανησυχίες ή που, για δικούς του λόγους, επιθυμεί να γνωρίζει τι πρεσβεύει ο επίγειος διαχειριστής της πίστης του. 

Ωστόσο, αυτός ο διαχειριστής, η εκκλησία, εκφράζει και κάποιες άλλες θέσεις όπως αυτή του αποκλεισμού του πολιτικού γάμου, που εγείρει εύλογες απορίες για τους λόγους που τον απορρίπτει καθώς και για το θέμα της αυτοκτονίας ή της καύσης των νεκρών. Μεγάλα, σύγχρονα προβλήματα που σίγουρα οι απαντήσεις των κληρικών, όποιας βαθμίδας κι αν είναι, δεν καλύπτουν τους μορφωμένους χριστιανούς ορθόδοξους. Αυτό αποτελεί φυσικά ένα θέμα της εκκλησίας κι η συζήτηση για μια οικουμενική ίσως, σύνοδο, όλο και συχνότερα ακούγεται, μέχρι να καταστεί επιβεβλημένη μάλλον…

Το μεγάλο θέμα όμως της αξιοπρεπούς αποχώρησης απ’ αυτόν τον κόσμο, με τη μέθοδο της ευθανασίας διά χημικών μέσων, μετά από μακρά ταλαιπωρία από ασθένεια όπως ο καρκίνος ή άλλες σπάνιες παθήσεις που καθημερινά μας κατακεραυνώνουν οι επιστήμονες ότι προκαλούνται κατά το μεγαλύτερο ποσοστό τους απ’ τον σύγχρονο τρόπο ζωής και την επιβάρυνση του περιβάλλοντος, τα τελευταία χρόνια απασχολεί όλο και περισσότερους χριστιανούς κι όχι μόνο.

Η απόφαση ενός ευρέως γνωστού προσώπου της ενημέρωσης, έφερε το ζήτημα στο προσκήνιο και στη χώρα μας. Κι οι απορίες εύλογες, πόσο κακό είναι να ‘αποχωρήσει’ αξιοπρεπώς όπως έζησε, αποκλείοντας απ’ τους δικούς του ανθρώπους να φτάσουν στο σημείο να εύχονται τόσο για κείνον να γλιτώσει από πόνους και ταλαιπωρία όσο κι οι ίδιοι να υποστούν το μαρτύριο να παρακολουθούν τον δικό τους άνθρωπο να σβήνει σιγά σιγά;

Γιατί να μην ισχύει και σ’ αυτή την περίπτωση το επιχείρημα του καθηγητή Θεολογίας για την εξωσωματική; Φυσικά, στην μια περίπτωση πρόκειται για την κάλυψη προβλημάτων ώστε να δημιουργηθεί ζωή ενώ στην άλλη για να αφαιρεθεί μια ζωή. Αποδεκτή η διαφορά που όμως δε μειώνει τη δύναμη του επιχειρήματος της ανθρώπινης παρέμβασης για κακό ώστε να εμφανισθούν νέες θανατηφόρες ασθένειες και για καλό ώστε να διορθώσει και να δώσει επιλογές στα νοήμονα πλάσματα του πλανήτη για την αυτοδιάθεσή τους.

Και φυσικά τα ερωτήματα για το δικαίωμα της αφαίρεσης της ζωής απ’ τους αυτόχειρες, δεν αποτελεί θέμα μόνο για τις θρησκείες αλλά πρόκειται για ένα τεράστιο κοινωνικό ζήτημα που καλούνται όλο και συχνότερα, όλο και με πιο επιτακτικό τρόπο, ν’ ασχοληθούν οι σύγχρονες κοινωνίες, ειδικά όσο το μορφωτικό επίπεδο των μελών τους αυξάνεται κι όσο η αυτοδιάθεση κερδίζει έδαφος και σε άλλες περιπτώσεις μακράν του μακάβριου της απόφασής της ευθανασίας.

Μια απλή καταγραφή πάντως, των απαντήσεων των εκατομμυρίων ανθρώπων που αναγκάζονται να παρακολουθούν τους δικούς τους, να βασανίζονται χωρίς λογική εξήγηση, επί πολύ μακρύ διάστημα, από ασθένειες που αποδεδειγμένα οφείλονται στον σύγχρονο τρόπο ζωής και την προόδου καθώς και του φόβου της συντριπτικής πλειοψηφίας των νέων κι υγιών, για το ενδεχόμενο να βρεθούν σ’ αυτή τη θέση, σαφώς διευκολύνει, τουλάχιστον στη διάθεση ν’ ακουστούν τα όποια επιχειρήματα υπέρ της αυτοδιάθεσης και της απόφασης για αξιοπρεπή αποχώρηση…